काठमाडौं । खगोलविद्हरूले ब्रह्माण्डको अर्को कुनामा पानीको विशाल भण्डार फेला पारेका छन् । जुन पृथ्वीबाट १२ अर्ब प्रकाश वर्ष टाढा अवस्थित छ। यो विशाल दूरीले आज हामीले देखेको प्रकाश ब्रह्माण्डको जन्मपछि यात्रामा निस्किएको हो भन्ने संकेत गर्छ।

अन्तरिक्षको अर्को कुनामा पाइने यस जलभण्डारको आकार यति ठूलो छ कि यसमा पृथ्वीका सबै महासागरको कुल पानीभन्दा १४० ट्रिलियन गुणा बढी पानी रहेको अनुमान गरिएको छ। अन्तरिक्ष पानीको यो भण्डार एक सुपरमासिभ ब्ल्याक होलको नजिक अवस्थित छ।

यस ब्ल्याक होलको वरिपरि एउटा क्वासार छ, जसको नाम एपिएमः ०८२७९–५२५५ हो । यो ब्ल्याक होलले एक हजार ट्रिलियन सूर्य बराबरको ऊर्जा उत्पादन गर्छ। खगोलविद्हरूका अनुसार क्वासार ब्रह्माण्डमा अहिलेसम्म फेला परेको सबैभन्दा टाढाको र सबैभन्दा ठूलो पानीको भण्डार हो।

क्यालिफोर्नियाको पासाडेनामा रहेको नासाको जेट प्रोपल्सन ल्याबोरेटरीका वैज्ञानिक म्याट ब्राडफोर्डले खोज टोलीको नेतृत्व गर्दै भने, ‘यस क्वासर वरपरको वातावरण एकदमै अनौठो छ किनभने यसले यति ठूलो मात्रामा पानी उत्पादन गरिरहेको छ।’ 

‘यो ब्रह्माण्डमा पानी फैलिएको संकेत हो,’ ब्राडफोर्डले भने।  

ब्राडफोर्डको टोली र खगोलविद्हरूको छुट्टै टोलीले एपीएम ०८२७९ं५२५५ र यसको केन्द्रीय ब्ल्याक होलको अनुसन्धान गरेका थिए । जसरी ब्ल्याक होलले वरपरका वस्तुहरूलाई आफूतर्फ आकर्षित गर्छ, त्यसैगरी यसले ग्यास र धुलोलाई पनि तताउने गरेको बताइएको छ । यसले एक क्षेत्र सिर्जना गर्दछ, जहाँ धेरै प्रकारका तत्वहरू पाइन्छ। 

वैज्ञानिकहरूले ५० वर्षअघिको टेलिस्कोपमार्फत अन्तरिक्षको दुर्गम भागहरूमा अत्यन्तै उज्यालो स्रोतहरू अवलोकन गर्दा क्वासारहरू पत्ता लगाएका हुन ।