काठमाडौं । काठमाडौंको ऐतिहासिक र धार्मिक दृष्टिले महत्वपूर्ण स्थल, भीमसेनस्थानमा २०८२ असोज १२ गते भीषण आगलागी भयो । यस आगलागीले पुरानो मन्दिरलाई क्षतिग्रस्त बनाएको छ भने आम हिन्दु,  स्थानीय समुदाय र संस्कृतविद्हरूमा आघातमा परेकाे छ । तर यति ठूलो क्षति हुँदा पनि प्रमुख मिडियामा यसको पर्याप्त चर्चा हुन सकेको छैन ।

आगलागीले पुर्याएको क्षति

भीमसेनस्थानमा भएको आगलागीले धार्मिक सम्पदा जस्तै देवालयका काठका संरचना, मूर्ति र पूजामा प्रयोग हुने सामग्रीहरू जलाएको प्रत्यक्षदर्शीले बताएका छन् । स्थानीयको विश्वासअनुसार, भीमसेनस्थान केवल मन्दिर मात्र नभई आम हिन्दु र सामूहिक आस्थाको केन्द्र हो । त्यसैले मन्दिर जल्नु केवल भवन नष्ट हुनु मात्र नभई समाजको विश्वास र संस्कृतिमा ठुलाे  चोट पुर्याउनु हो ।

महानगरको जिम्मेवारी र आवश्यक पहल

यस्तो अवस्थामा काठमाडौँ महानगरपालिका र  जनप्रतिनिधिको भूमिकाबारे प्रश्न उठेको छ । महानगरले तत्काल टोल–टोलमा पुगेर पीडितलाई सान्त्वना दिनुपर्ने थियो । आगलागीमा क्षतिग्रस्त संरचना पुनर्निर्माण गर्न आवश्यक पहल लिनुपर्ने थियो ।

क्षतिपूर्ति : स्थानीय बासिन्दालाई तत्काल राहत र क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराउनुपर्ने माग बढेको छ । पुनर्निर्माण : मन्दिर पुनर्निर्माणलाई प्राथमिकता दिई संरक्षण र परम्परा निरन्तरताको ग्यारेन्टी गर्नुपर्ने अवस्था छ ।

मिडियाको मौनता र प्रश्न

यस्तो सांस्कृतिक महत्वकाे गम्भीर घटनामा मिडियाको मौनताले स्थानीय जनमा थप प्रश्न खडा गरेको छ । कतिपयले यसलाई धर्मनिरपेक्षताको बहानामा धार्मिक स्थलका घटनामा बेवास्ता गर्ने प्रवृत्ति भएको ठानिरहेका छन् । अर्कोतर्फ कतिपयले सरकारी अनुदान वा विज्ञापन गुम्ने डरले मिडिया मौन बस्नुपर्ने अवस्था आएको टिप्पणी गरेका छन् ।

नेतृत्व र कमजोरी

स्थानीय तहमा निर्वाचित  मेयर बालेन शाहले यस्ता घटनामा नेतृत्व लिनुपर्ने थियो । तर, आगलागीपछि सक्रिय पहल नदेखिएको आरोप बढ्दैछ । बारम्बार यस्ता कमजोरी दोहोरिनु प्रश्नको विषय बनेको छ ।

अब महानगरको नेतृत्वले सचेत भई धार्मिक सम्पदा संरक्षण, आपत्कालीन व्यवस्थापन र जनताप्रति जवाफदेहीपन देखाउनुपर्ने जरूरी छ ।

निष्कर्ष

भीमसेनस्थानको आगलागी केवल एउटा पुरातात्विक महत्वकाे धार्मिक स्थलको क्षति मात्र होइन, संस्कृतिको विनाश, स्थानीयको आस्थामाथिको आघात र राज्य–मिडियाको उदासीनताको प्रत्यक्ष उदाहरण हो ।
अब ढिलाइ नगरिकन महानगरले :

क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराउने,

मन्दिर तत्कालै पुनर्निर्माण सुरू गर्ने,

स्थानीय बासिन्दालाई मानसिक तथा सामाजिक सान्त्वना दिने, तत्काल कदम चाल्न जरुरी छ ।

👉 भीमसेनस्थानमा भएको यो घटना, राज्य र नेतृत्व दुवैका लागि चेतावनी हो–सम्पदा संरक्षण र नागरिक आस्थाप्रति जवाफदेही बन्नु पर्ने हाेइन भन्ने गम्भीर प्रश्न उठेकाे छ  ।