बेइजिङ/शाङ्घाई । चीनका वैज्ञानिकहरूले मधुमेह उपचारमा विश्वकै पहिलो ठूलो उपलब्धि हासिल गरेका छन्। हालै प्रकाशित दुई अध्ययनमा टाइप १ र टाइप २ दुबै प्रकारका मधुमेहका विरामीलाई स्टेम–सेल उपचारमार्फत इन्सुलिन–मुक्त बनाउन सफलता पाइएको छ।

टाइप १ मधुमेह : एक वर्षदेखि इन्सुलिन–मुक्त

बेइजिङस्थित पेकिङ विश्वविद्यालयका डा. होङकुई डेङको टोलीले २५ वर्षीया महिलालाई उपचार गरेको थियो।

बिरामीको बोसोको कोष निकालेर pluripotent stem cells मा रूपान्तरण गरियो।

ती स्टेम–सेललाई इन्सुलिन उत्पादन गर्ने islet cells मा विकास गरी उनको शरीरमा प्रत्यारोपण गरिएको थियो।

प्रत्यारोपणपछि ७५ दिनमै उनले इन्सुलिन प्रयोग गर्न छाडिन् र एक वर्षभन्दा बढी समयसम्म इन्सुलिन–स्वतन्त्र रहन सफल भइन्।
यो परिणाम प्रतिष्ठित Cell जर्नलमा प्रकाशित भएको छ।

टाइप २ मधुमेह : ३३ महिनादेखि औषधि नलिएका बिरामी

शाङ्घाई चाङ्झेङ अस्पतालका वैज्ञानिकहरूले गरेको अर्को अनुसन्धानमा ५९ वर्षीय पुरुषलाई उपचार गरिएको थियो।

बिरामी २५ वर्षदेखि टाइप २ मधुमेहका कारण दैनिक इन्सुलिनमा निर्भर थिए।

उनको आफ्नै रक्त–कोषबाट नयाँ islet cells विकास गरी प्रत्यारोपण गरिएको थियो।

११ हप्तामै इन्सुलिन आवश्यक परेन, र एक वर्षपछि उनले कुनै औषधि नखाई जीवनयापन गर्न थाले।

पछिल्लो अनुगमनले उनी ३३ महिना लगातार इन्सुलिन–मुक्त रहेको देखाएको छ।
यस अध्ययनलाई Cell Discovery जर्नलले प्रकाशित गरेको छ।

प्रमुख विशेषता : बिरामीकै आफ्नै कोष प्रयोग

दुवै उपचारमा बिरामीकै आफ्नै कोष प्रयोग भएकाले प्रत्यारोपणपछि शरीरले अस्वीकार गर्ने सम्भावना अत्यन्त न्यून हुन्छ। यसरी “anti-rejection” औषधि जीवनभर खानुपर्ने आवश्यकता हट्ने भएकाले यो प्रविधिलाई पुनर्जनन–चिकित्सामा (regenerative medicine) ठूलो सफलता मानिएको छ।

अझै पनि प्रारम्भिक चरण

यद्यपि, विशेषज्ञहरूले यसलाई तत्कालै “पूर्ण उपचार” को रूपमा नलिन चेतावनी दिएका छन्।

अहिलेसम्म केवल दुई केसमा मात्र प्रयोग सफल भएको छ।

दीर्घकालीन असर र सुरक्षा पक्का गर्न ठूला क्लिनिकल परीक्षण आवश्यक छन्।

निष्कर्ष

विश्वमा ५० करोडभन्दा बढी मानिस मधुमेहसँग लडिरहेका छन्। चीनका वैज्ञानिकहरूको यो उपलब्धिले मधुमेह पूर्णरूपमा निको पार्ने सम्भावनाबारे नयाँ आशा जगाएको छ। तर यसलाई व्यापक उपचारको रूपमा उपलब्ध गराउन अझै धेरै वर्षको अनुसन्धान र परीक्षण बाँकी छ।
०००००००००००००००००००००००

(साँघु न्युज डटकमको प्रश्न : तपाईंलाई के लाग्छ ?, यस्तो उपचार सामान्य नागरिकका लागि कहिले उपलब्ध होला ?०)