मलंगवा। सर्लाहीका नाकाबाट पछिल्लो समय कवाडीको व्यापक तस्करी भइरहेको छ। स्थानीय प्रहरीको मिलेमतोमा तस्करहरूले ठूलो परिमाणमा कवाडी तस्करी गरिरहेका छन्।
विगतमा बारा, नवलपरासी, कपिलवस्तु, बाँके र मोरङका नाकाबाट कवाडीको तस्करी हुने गरेको थियो। विभिन्न स्रोतहरूका अनुसार, लगातार समाचार प्रकाशन भएपछि तस्करहरूले सर्लाहीका नाकाहरू प्रयोग गर्न थालेका छन्। बारा र पर्सा मात्रै नभई काठमाडौँबाट समेत जम्मा भएको कवाडी सर्लाही हुँदै भारत निर्यात गरिंदै आएको छ।
मुख्य संलग्न व्यक्ति र तस्करीको तरीका
स्राेतका अनुसार, सर्लाहीमा कवाडी व्यवसायमा संलग्न प्रमुख व्यक्तिहरूमा मलंगवाका अशोक चौधरी, राकेश चौधरी र उमेश चौधरी छन् । स्थानीय स्रोतका अनुसार, राकेश र उमेश साझेदार छन् भने अशोक स्वतन्त्र रूपमा कार्यरत छन्।
यी व्यापारीहरूले विभिन्न जिल्लाबाट संकलित कवाडी बाबा स्वामी मठ नजिकको गोदाममा भण्डारण गर्दै आएका छन्। प्रहरी प्रशासनलाई मिलाएर गोरखकाली र त्रिभुवननगर नाकाबाट ठूलो परिमाणमा कवाडी तस्करी भइरहेको छ।
तस्करी ठेलागाडा मात्र नभई पिकअप र ट्रक जस्ता ठूला सवारी साधनमार्फत भइरहेको छ। जानकारहरूका अनुसार, नेपाल–भारत वाणिज्य सन्धिअनुसार, फोहोरमैला तथा कवाडी सामग्रीहरू आफ्नो देशमै रिसाइकल गर्नुपर्ने बाध्यात्मक शर्त भए तापनि तस्करहरूले प्रहरी प्रशासनलाई प्रभावित पारेर यो अवैध धन्दा सञ्चालन गरिरहेका छन्।
आर्थिक लाभ र सेटिङको प्रभाव
राजश्व तिरेर निकासी गर्नुपर्ने कवाडी तस्करीकाे माध्यमबाट गिरोहले रातारात लाखाैलाख रुपैयाँ कमाउने गरेको बताइन्छ । तस्करी भएको कवाडी सामग्री भारतको रक्सौल हुँदै दिल्ली पुर्याइन्छ, जहाँ तिनलाई रिसाइकल गरी नयाँ कच्चा पदार्थ बनाइन्छ। उदाहरणका लागि, नेपालबाट पठाइएका प्लास्टिकका बोतलहरू दिल्लीमा प्रशोधन गरेर नयाँ प्लास्टिक सामग्री उत्पादन गर्न प्रयोग गरिन्छ।
स्रोतका अनुसार, नेपाल-भारतका करिब एक दर्जन तस्करहरू यस धन्दामा सक्रिय छन्। अनुमानअनुसार, एक रातमा मात्रै ८० हजारदेखि १६ लाख रुपैयाँसम्मको कारोबार हुने गर्छ । नेपाल प्रहरीका कर्मचारी, सशस्त्र प्रहरी बलका कर्मचारी, राष्ट्रिय अनुसन्धान विभाग(गुप्तचर, सर्लाही) का कर्मचारी र प्रशासनलाई लोभ्याएर सेटिङ मिलाउने उद्देश्यले तस्करहरूले लाखौं रुपैयाँ विभिन्न सुरक्षा निकायका व्यक्तिलाई बुझाउने गरेकाे स्राेतकाे दावी छ।
तस्करी हुने प्रमुख सामग्रीहरू
कवाडी तस्करी अन्तर्गत निम्न सामग्रीहरू भारत निर्यात गरिन्छ:
सर्लाहीका नाकाबाट कवाडीको तस्करी नियन्त्रण गर्न सम्बन्धित निकायहरूको ध्यान जानु आवश्यक छ। प्रहरी र प्रशासनको निगरानी र कडाइ बिना यो अवैध धन्दा निरन्तर चलिरहने देखिन्छ । कानूनीरूपमा यसलाई रोक्न राज्यले सशक्त कदम चाल्न आवश्यक छ।
प्रतिकृया दिनुहोस